Jeśli Low Emissions Scenario byłby układanką – to są elementy, których potrzebujemy

Każda dobra układanka jest złożona. Ta również. Aby nadać temu sens, poprosiliśmy starszego analityka, Espena Bakkena Waagø-Wiborga, o pomoc w jej ułożeniu, biorąc pod uwagę wszystkie 11 elementów niezbędnych do przeprowadzenia zielonej transformacji z sukcesem.

Element technologiczny

Skuteczna i optymalna kosztowo transformacja energetyczna wymaga rozwoju technologicznego. Większe turbiny wiatrowe, bardziej wydajne panele słoneczne oraz rozwój mniej dojrzałych rozwiązań, związanych z wodorem czy CCUS – to wszystko może przyczynić się do spadku cen technologii odnawialnych.      

Element rynkowy

Jeśli chodzi o dynamikę rynku, potrzebna jest zdrowa podaż zielonych rozwiązań energetycznych i właściwy popyt. Chodzi o to, by technologie odnawialne były bardziej przystępne cenowo, a ich dostępność na tyle duża, by zapewnić równowagę między tymi dwiema siłami.

Element polityczny

Niektóre zielone technologie energetyczne są nadal droższe niż ma to miejsce w przypadku ich konkurentów – paliw kopalnych. Jeśli będziemy czekać wyłącznie na działania rynku, nie zdążymy przeprowadzić skutecznej transformacji. Konieczny jest impuls polityczny zachęcający do stosowania zeroemisyjnych alternatyw, czy to poprzez regulacje, czy inne zachęty, tak by zielona energia była tańszym i bardziej przystępnym rozwiązaniem.

Element współpracy

Zmiany klimatu to problem globalny. Obecnie transformacja jest nierównomierna. Zachodzi w większym stopniu w krajach rozwiniętych, podczas gdy kraje rozwijające się pozostają w tyle. Globalny sukces wymaga szerokiej współpracy w zakresie polityki, regulacji, a także finansowania. Niezbędny jest większy dostęp do inwestycji, aby wesprzeć wszystkie części świata w osiąganiu postępów w obszarze energetyki. 

Element dotyczący cen emisji 

Rynki CO2 to skuteczne narzędzie polityczne, które nakłada opłaty na uprawienia do emisji dwutlenku węgla. Tworzy to zachętę do ich ograniczania i sprawia, że kwestia ta jest uwzględniana przy podejmowaniu decyzji przez organizacje. Rynki te nie przedkładają jednej zielonej technologii nad drugą, raczej nadają priorytet końcowemu celowi, jakim jest obniżenie emisji.

Element finansowy

Luka energetyczna funkcjonuje do dziś, a ubóstwo pozostaje wszechobecne w niektórych częściach świata. Inwestycje w czystą energię często wiążą się z wysokim progiem wejścia. Zwiększenie taniego finansowania inwestycji w zieloną energię ma kluczowe znaczenie. Transformacja musi przyczyniać się do poprawy warunków życia społeczności i zapewnić im dostęp do czystych i przystępnych cenowo źródeł energii. To pobudzi sam proces i zrównoważy wzrost dobrobytu tam, gdzie jest to potrzebne.

Element związany z łańcuchem dostaw

Ambitne plany w zakresie transformacji energetycznej to jedno. Druga kwestia to zasoby, które zapewnią jej efekt skali. Obecnie łańcuchy dostaw energii odnawialnej są skoncentrowane w kilku krajach. To generuje ryzyka w zakresie stabilności i bezpieczeństwa dostaw. Dywersyfikacja jest w tym przypadku kluczowa. 

Element wsparcia publicznego

Szybkie wdrażanie technologii odnawialnych wymaga wsparcia publicznego – dla budowy lądowych elektrowni wiatrowych, instalowania pomp ciepła w domach czy popularyzowania pojazdów napędzanych elektrycznie. Ważne jest zarządzanie ewentualnymi wątpliwościami i obawami oraz szukanie rozwiązań zwiększających społeczne poparcie dla transformacji energetycznej.  

Element „sprawiedliwej transformacji"

Transformacja energetyczna będzie miała wpływ w sytuację ekonomiczną. Wysokie koszty początkowe zielonych rozwiązań energetycznych oraz wyższe ceny emisji dwutlenku węgla mogą nieproporcjonalnie uderzyć w gospodarstwa domowe. Wciąż wiele społeczności pozostaje zależnych od przemysłu kopalnego w zakresie zatrudnienia. Konieczne jest wsparcie polityczne, by móc m.in. utrzymywać zatrudnienie w procesie dążenia do zeroemisyjności.

Element zrównoważonego rozwoju

Kryzys przyrodniczy, charakteryzujący się utratą różnorodności biologicznej oraz degradacją ekosystemów, to ważny punkt, nad którym należy się pochylić w procesie transformacji energetycznej. Przejście na odnawialne źródła energii może złagodzić jego skutki, musi jednak odbywać się w sposób odpowiedzialny. Wymaga holistycznego podejścia, które obejmuje nie tylko redukcję emisji dwutlenku węgla, ale także ochronę różnorodności biologicznej oraz ekosystemów. 

Brakujący element

Low Emissions Scenario nie ogranicza globalnego ocieplenia do 1,5°C, zgodnie z porozumieniem paryskim. Liczy się każda cząsteczka CO2. Musimy redukować emisje dwutlenku węgla szybciej i działać jeszcze szerzej. Dojrzałe technologie muszą być wdrażane w większym tempie, a te wymagające rozwoju, w jak najkrótszym czasie udostępnione na dużą skalę. Powinniśmy korzystać z energii bardziej efektywnie.